Heb je dat gevoel wel eens gehad? Het roepende in de woestijn gevoel? Ik neem aan dat iedereen weet wat ik hier mee bedoel. Nee, ik ben niet Remi. Nee, ik ben niet zielig. Maar toch wil ik een dappere poging wagen, al is het vanuit de “woestijn”, om een urgent probleem te bespreken. Het probleem van de vergrijzing.

De vergrijzing in Nederland loopt uit de klauwen. Natuurlijk wil ik deze trend stoppen maar dit kan ik niet alleen. In ons land hebben we mensen nodig die net als ik deze ontwikkeling tot stilstand willen brengen. Nu hoor ik je al denken: “He gast, wat ben je van plan? Wil je alle 65 plussers het land uit zetten? Wil je een euthanasie pil in het basispakket opnemen voor alle 65 plussers?”. Nee, natuurlijk is dit niet de bedoeling. Sterker nog, de kern van het probleem zit niet bij deze groep. Als we ons konden beperken tot 1 of 2 generaties dan zou het makkelijker zijn om tot een oplossing te komen. Nee, de vergrijzing heeft zo heftig om zich heen gegrepen dat nu een groot deel van de bevolking en zeker de beroepsbevolking vergrijst is.

Heb je wel eens een kleurenwaaier in je handen gehad? Je kent ze wel, als je een kleur verf moet kiezen. Als je deze waaier helemaal opent dan zie je alle prachtige kleurschakeringen. Die diversiteit aan kleurtinten is prachtig om naar te kijken.

Bestond de samenleving maar uit zo’n mooie kleurenwaaier. In een multiculturele samenleving als Nederland zou je denken dat er voldoende kleur aanwezig is. Op dat vlak is er gelukkig heel veel kleur aanwezig, alleen doel ik niet op deze kleurdiversiteit. Waar ik wel op doel, is de onstuitbare drang om ons te conformeren met dat wat maatschappelijk de (grijze) norm is. In ons hoofd kunnen we nog wel een mooie kleurenwaaier aan ideeën en opvattingen hebben alleen zijn we niet of te weinig bereid om dit via het gesproken of geschreven woord te delen met de wereld.

Safety first is het motto. Zolang je zegt wat de groep zegt, is er geen “vuiltje” aan de lucht. Ook al weet je dat je de groep verder kan helpen met jouw ideeën dan nog hou je je mond als je het vermoeden hebt dat de uitspraak die op het puntje van je tong ligt niet begrepen of geaccepteerd zal worden door de groep. Ik noem dit soms ook wel communicatie armoede. Het lijkt wel of iedereen zo aan het filteren is dat er van de feitelijke krachtige en kleurrijke boodschap die je initieel voor ogen had, weinig over blijft. Eigenlijk is dit best wel respectloos naar jouw geweldig functionerende brein. Misschien moet ik wel zo ver gaan dat je het kan zien als een motie van wantrouwen naar jouw mooie bijzondere ik.

In Rotterdam kom ik regelmatig in gesprek met mensen die klagen over het toenemend aantal pagepaaien die langzamerhand een plaag worden in de stad. Als mensen dit tegen me zeggen, is mijn reactie standaard: “Kijk je wel de juiste kant op? Want de meeste papegaaien tref je niet aan in de lucht maar op de grond. Je komt ze overal tegen, op kantoor, bij de sportclub, tijdens een BBQ, op verjaardagsfeestjes”. Valt het kwartje een beetje?

Als je in Nederland buiten de lijntjes spreekt dan heb je weinig vrienden of weinig business. Grijs is veilig en kleur is blijkbaar eng. We zijn krampachtig bezig om de kleurenwaaier gesloten te houden want wat je niet laat zien hoef je ook niet te verdedigen. Het is best een grappige gedachte dat je denkt dat je je moet verdedigen voor wat je deelt met de wereld en waar je in potentie de wereld mee kan verrijken.

Als mensen iets gaan zeggen waarbij ze twijfelen of het wel binnen de maatschappelijke norm valt dan verweeft men altijd een soort disclaimer in hun opmerking of vraag. We willen onszelf aan alle kanten indekken om maar geen reputatieschade op te lopen. Een open kleurenwaaier is gevoeliger voor schade dan een dichte kleurenwaaier. Ik zeg altijd: “Als je geen reputatie hebt, kun je hem ook niet kwijt raken. Een grijze muis kan ook niet van schrik van kleur verschieten toch?” Zo kan ik nog wel even doorgaan.

Soms confronteer ik mensen met hun filters. Als ik een mooi uit volzinnen gepolijst antwoord krijg op mijn vraag antwoord ik: “Prachtig antwoord, maar hoe zou je het antwoord formuleren als je de filters en disclaimer weglaat”. Vanaf dat moment ontstaat er vaak een mooi, echt, puur en zuiver gesprek.

Mijn droom is een wereld waarin mensen met de wereld delen wat ze echt bezig houdt. Een wereld waarin we een groot aantal filters in ons hoofd vaarwel zeggen. Koester jouw mening die misschien niet helemaal in lijn is met de norm. Deel jou ideeën of opvattingen die misschien nog niet als maatschappelijk relevant worden beschouwd met de wereld. Misschien vormt de steen die jij de wereld aanreikt wel de basis voor een prachtig maatschappelijk of technologische bouwwerk.

Tot slot, stop de mentale en intellectuele vergrijzing. Laat zien wie je bent en waar je voor staat en laat je niet vastsnoeren in het keurslijf dat luistert naar de naam norm.

Laat de paradijsvogel in jezelf los.