Heb je wel eens geprobeerd om te luisteren terwijl je spreekt? Dit is echt verdomd moeilijk. Het kan wel maar niet beiden op honderd procent. Je kunt niet op hetzelfde moment honderd procent luisteren en honderd procent spreken.

Op school worden we geleerd om te spreken. Spreken in het openbaar wordt steeds belangrijker in het onderwijs. Ook het bedrijfsleven onderkent dit in toenemende mate. Bedrijven bieden trainingen spreken in het openbaar en presentatie trainingen aan hun personeel. Deze ontwikkeling juich ik zeker toe want hier valt nog zeker behoorlijke winst te behalen. Goed presenteren is een vak.

Naar wie ‘luistert’ men als jij aan het woord bent? Zend je uit wie je bent of zend je uit wie je denkt dat je bent zonder dat je weet wie je feitelijk bent? Hier zal ik in deze blog niet verder op ingaan. Binnenkort kom ik hier op terug in een nieuwe blog.

Als je actief bent op LinkedIn dan zie je iedere dag de meeste interessante trainingen voorbij komen op het gebied van presenteren en spreken in het openbaar. Er is absoluut niets mis met deze trainingen. Sterker nog, velen van hen zou ik zelfs aan kunnen bevelen.
Kennen jullie de uitspraak: “It takes two to tango”?.
Spreken begint bij luisteren. Je kunt niet goed spreken zonder goed te kunnen luisteren. Vaak zijn we zo druk bezig met wat we zelf willen zeggen dat we niet horen, laat staan begrijpen wat onze gesprekspartner te melden heeft. We zijn alleen gefocust op het moment dat hij of zij stopt met spreken want dat is voor ons het startsein om te beginnen met zenden. We willen coûte que coûte onze diarree aan woorden over de ander uitstorten zonder dat we een idee hebben of de ander hier op zit te wachten. Let je op de non verbale communicatie tijdens het zenden of ben je alleen bezig om je punt te maken? Je kent vast wel de “gesprekken’’ waarbij jouw gesprekspartner zodra jij je laatste woorden hebt uitgesproken zegt: “Toevallig heb ik dat onlangs ook meegemaakt”. Een gesprek is een orkest waarbij je afwisselend de rol van dirigent of bijvoorbeeld de rol van violist in de orkestbak pakt.

Ben je oprecht geïnteresseerd in je gesprekspartner? Als dit niet het geval is dan heb je twee pratende poppen die om de beurt op de zendknop drukken. Je kent vast de uitspraak spreken is zilver en zwijgen is goud. Je kunt niet spreken als je niet kan zwijgen, lees luisteren. Dit is een twee-eenheid die je niet van elkaar kunt scheiden.

Voor mijn boek ‘’ondernemers zijn net mensen’’ dat 6 september jl. is uitgekomen heb ik 50 ondernemers geïnterviewd. Ieder interview duurde zo’n 2,5 uur. Tijdens zo’n interview ga je de diepte in met iemand die je op dat moment voor het eerst ontmoet. Voor de realisatie van het boek heb ik dus minimaal 125 uur intensief moeten luisteren. Doordat we ons beiden kwetsbaar en open opstelden, kregen we kwalitatieve gesprekken met diepgang. Zonder ECHT luisteren had het boek niet het boek geworden wat het nu is.

Natuurlijk leren we tijdens onze opvoeding om op basis van beleefdheid of gezonde omgangsvormen naar de ander te luisteren. Maar hebben het hier echt over luisteren of beleefd ons mond houden en ingestuurde luistergeluidjes produceren en op de juiste momenten met ons hoofd schudden of knikken? Als we op school les krijgen in luistervaardigheid dan is dit vaak gericht op het onder de knie krijgen van de taal waarin we onderwezen worden. Natuurlijk komt luisteren wel aan bod in de kantlijn van een communicatie training maar in mijn optiek is het luisteren vaak ondersteunend aan het spreken en niet de basis van het spreken. Neem ik dit de docenten kwalijk? Nee. Neem ik dit de opleidingsinstituten kwalijk? Nee. Nee, de maatschappij is niet gericht en ingericht op luisteren. Wij zijn de maatschappij dus als wij het belangrijk vinden dat er meer focus komt op luisteren dan gaan we stappen zetten richting echte kwalitatieve communicatie.

Laten we net zo goed leren luisteren als we ooit hebben leren fietsen. Als je op de fiets stapt ben je niet bewust van wat er voor nodig is om goed te fietsen en veilig van A naar B te fietsen. Hoe we moeten fietsen zit helemaal ingebed in ons brein. Dit gebeurt allemaal onbewust. Hoe fijn zou het zijn als we echt luisteren net zo goed onder de knie krijgen als goed fietsen? Laten we ervoor zorgen dat luisteren embedded zit in ons systeem.

Hoe vaak hoor je iemand zeggen: “Wat is dat een geweldige luisteraar’’.  Dit zul je niet snel horen. Grappig of misschien zelfs wel wrang dat de geweldige sprekers wel de hemel in worden geprezen.

Tot slot wil ik je vragen om in het vervolg oma thuis te laten. Er gaat een wereld voor je open als je oma thuis laat. Zoals je wellicht weet staat oma voor oordelen, meningen en aannames.

Zullen we 2021 uitroepen tot het jaar van het luisteren?